Duurzame Engineering Plastics

Als je het nieuws een beetje bijhoudt zou je denken dat duurzaamheid van kunststoffen zich vooral bezighoudt met “single-use” plastics - met de tasjes en rietjes, PFAS - met de hobby-eieren en volkstuintjes en allerlei vormen van energie - met de zonnepanelen, windmolens en kernenergie. Ook dominant in het nieuws is de geopolitiek gedreven combinatie van enerzijds “dump” van goedkopere Chinese materialen, waardoor allerlei recycling bedrijven in Nederland failliet (dreigen te) gaan en anderzijds het juist weer minder leveren van grondstoffen (en chips), uit China, die essentieel zijn om de duurzaamheidsdoelstellingen in de EU te bereiken.

Dat is zo’n verenging in de media en ook politisering van de term, dat je bijna zou vergeten waar het eigenlijk om gaat: het verminderen van het (mondiale) gebruik van natuurlijke bronnen (door o.a. hergebruik en minder consumptie), het verhogen van de product- en productieveiligheid en het verbeteren van het welzijn van burgers (zowel in Nederland als in de producerende landen buiten Nederland) en, in meer bredere zin, het behoud van onze mooie planeet.

En dat het nodig is, blijkt wel uit alle onderzoeken en informatie die af en toe in het nieuws voorbij komen, zoals: de waterkwaliteit van de rivieren, verontreinigingen in de bodem, fijnstof in de lucht, ongediertebestrijdingsmiddelen op/in de gewassen, de uitstoot van CO2 en stikstof, de afname in oerwouden/bossen, vervuiling van, onze belangrijkste zuurstofverschaffers, de zeeën en de gigantische plastic afvalbergen.

Het is niet gemakkelijk om decades van (bijna) ongebreidelde consumptie om te zetten in een planeet-bewuste consumptie…het is als een logge grote olietanker die een andere koers moet gaan varen. Kijk naar de laatste Milieutop in Brazilië waar het vinden van een consensus over de koers en wat daar voor nodig is, ontzettend lastig is. Daarbij spelen allerlei geopolitieke landsbelangen een rol en ook het sentiment dat veel van de “ellende” is veroorzaakt door de historisch rijke westerse landen en dat de historisch armere landen daar onder te lijden hebben gehad en nu te gelijkwaardig zouden moeten bijdragen (denk vooral aan de financiën) aan het oplossen van de problemen… mijns inziens hebben sommige landen daarbij wel een punt. Maar kijk ook naar de populariteit van goedkope sites zoals Shein of Temu of Bol.com of Amazon… Black Friday is in Nederland inmiddels al Black November geworden.

Nu wordt er wel het nodige gedaan, hoe langzaam soms ook, binnen Europa en duurzaamheid is niet meer weg te denken (hoe sommige presidenten van sommige landen dit ook willen stoppen) in het beleid van overheden en strategieën van bedrijven: denk aan elektrificatie, denk aan toenemende wet- en regelgeving, denk aan toenemende alternatieve materialen en productieprocessen, denk aan vermindering van water en CO2 uitstoot van bestaande processen, denk aan waterstof, denk aan bio-plastics, denk aan recycling (zowel mechanisch als chemisch)… Noem me een optimist, maar ik denk nog altijd dat als het water maar genoeg richting de lippen gaat (of dat er goed aan verdient kan worden), de mensheid in staat is om betere oplossingen te vinden. Ik verwacht dat duurzaamheid inmiddels het “point of no return” heeft bereikt en het zoveel kansen biedt voor de industrie, dat zelfs in landen waar “drill, baby, drill” de boventoon voert, er het nodige gebeurt die bijdragen aan een duurzamere wereld. Dat heeft dan wel weer tot gevolg dat het ook een geopolitieke kwestie is geworden, maar dat terzijde.

Er zijn allerlei ontwikkelingen op het gebied van polymeren, plastics, processen en hergebruik, maar er wordt nog maar weinig gesproken over het kleuraandeel. En dat vind ik, als Kleur Expert, merkwaardig, want in het merendeel van alle zichtbare applicaties worden er pigmenten en/of kleurstoffen toegevoegd.
Naast, de meest voorkomende, naturel Engineering Plastics (dus geen kleurmiddelen) staat standaard zwart op de tweede plaats, daarna allerlei grijstinten (RAL7035 de topkleur) en dan nog een restant applicaties van allerlei kleuren (paars-blauw-groen-geel-oranje-rood).
En dit vormt bijvoorbeeld bij mechanisch recyclen een groot probleem. Kijk alleen maar naar standaard zwart, gekleurd met roet, dat met de huidige NIR technologie zoveel licht absorbeert dat er geen onderscheid meer kan worden gemaakt tussen de verschillende polymeren. En ja, er is een alternatief pigment of combinatie van kleurstoffen te kiezen die NIR recycling mogelijk maken, maar die zijn in vergelijking met roet zo duur dat het nauwelijks rendabel is. Dat kan anders!
En wat kun je met al die gekleurde materialen die wel gescheiden kunnen worden? Nu wordt het gemengd, beetje roet erbij en alleen bestemmen voor applicaties die met mindere eigenschappen toe kunnen, want we hebben ook nog geen antwoord op het verlies van materiaaleigenschappen (“downcyclen” versus recyclen” versus “upcyclen”). Dat kan anders!

Meer en meer wordt er gekeken naar het herwinnen van grondstoffen uit bestaande applicaties, zoals bijvoorbeeld bij smartphones (regeling oud-voor-nieuw) waar zeldzame aardmetalen en Lithium (om er maar eens een paar te noemen) herbruikbaar worden gemaakt.

Maar hoe zit dat dan met de kleurmiddelen?
Kijk naar alle witten en lichtgrijzen, waar als belangrijkste kleuraandeel (vaak enkele procenten) TiO2 of ZnS wordt gebruikt en waar de prijzen al jaren enorm omhoog gaan, onder andere vanwege beschikbaarheid.
Kijk naar die pigmenten waarin antimoon moet worden gebruikt, wat met name uit China moet komen, waarbij diezelfde antimoon ook gebruikt moet worden voor het verharden en verduurzamen (minder slijtage) van metaal. De pigment industrie is enorm bezig om alternatieven voor antimoon te ontwikkelen, maar dat betekent ongetwijfeld een nuance verschil en vervolgens veel aanpassingen van kleurrecepten… en dat kost tijd en geld, niet alleen bij de ontwikkeling van de pigmenten, maar ook bij de kleurreceptaanpassing van kunststoffen.
Dan heb ik het nog niet over de ontwikkelingen gerelateerd aan PFAS of andere milieu en mensgevaarlijke stoffen, waar momenteel ook veel aandacht voor is. Maar de groepen organische pigmenten en kleurstoffen, die (deels) oplossen in de polymeer matrix en bij elke recycle route (chemisch en mechanisch) een rol spelen, worden zelfs niet besproken. Dat kan anders!

Dus er gebeurt wel wat op het gebied van kleur, maar het is wat incidenteel en niet structureel onderdeel van de duurzaamheidsstrategie.

Het zou goed zijn als bij elke relevante discussie over duurzaamheid een Kleur Expert aanschuift om dit belangrijke onderdeel te duiden en mogelijke oplossingen aan te dragen.

Vanzelfsprekend is weColLaborate beschikbaar 😊