Leren communiceren?

Wat is er toch met onze spreektaal aan de hand? Ik ben een (redelijk) trouwe volger van het NOS Journaal en ik denk dat een significant deel van hoe woorden en zinnen uitgesproken worden, wordt overgenomen door een significant deel van Nederland.
En de laatste tijd luister ik met stijgende verbazing naar allerlei veranderingen in klemtoon en dit valt niet onder de categorie “hangmat-effect”.
Ter info: Het "hangmat-effect" in taal (ook wel "klemtoonverschuiving" genoemd) verwijst naar een situatie waarin de klemtoon van een woord verschuift wanneer het woord deel uitmaakt van een grotere frase. In een "hangmat-taal" zoals Nederlands, wordt de bijklemtoon in de eerste woorden van een frase sterker dan de oorspronkelijke hoofdklemtoon van die woorden. Dit betekent dat het hoofd- en bijklemtoon van een woord omgekeerd zijn wanneer het deel uitmaakt van een grotere constructie (ref. Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren).

Waar ik nog enige coulance heb bij Bedúm, want niet iedereen kent dit plaatsje in Groningen, ik de slappe lach kreeg bij hoe de NOS-presentator Tubbergen (Tubber-gen) uitsprak (nog even afgezien van het feit dat het bij de toenmalige asielprotesten om Albergen! ging…) frons ik de wenkbrauwen bij woorden als Westertóren, Domkérk, Lekkerkérk (en allerlei varianten op brug, huis, enz..).
Het kan aan mij liggen - heeft van Dale ergens gesleuteld aan de uitspraak misschien? - maar ik vind het maar raar klinken.

Taal doet er toe! Zowel in wat je zegt als in hoe je het zegt… elke nuance telt.

En dat geldt niet minder voor kleurtaal.
Wanneer je een kleur beschrijft, is het wel zo handig dat de zender en ontvanger elkaar begrijpen.
Als je naast je collega kleurspecialist staat en beiden naar hetzelfde voorwerp of plaatje kijken, is het nog voldoende om termen als “roodachtig geel” of “gelig groen” of “groenig blauw” te gebruiken. Maar als je op verschillende locaties bent en de ontvanger moet iets gaan doen met deze omschrijvingen wordt het al gauw ondoenlijk.

Gelukkig dachten onze (kleurtechnische) “voorouders” daar ook zo over. Kleur ordening en communicatie stamt al, voor zover bekend, uit 1611, en kreeg meer vorm door allerlei wetenschappers, als William David - Wright - John Guild - David L. MacAdam, én het ontstaan van de CIE (Commission Internationale de l'Éclairage) in 1913.

Vandaag de dag behoren L*a*b*, kleurtoon en chroma tot de standaardtaal van Kleurspecialisten, zijn een kleurspectrofotometer en lichtkast het standaard gereedschap bij elke kleuranalyse.
Wanneer we een kleur beschrijven met de relevante kleurindicatoren kan zelfs een colorist die 20.000 km verderop werkt, de exacte norm en kleur bepalen. Als ook nog informatie van metamerie en materiaaleigenschappen wordt gegeven, kan een kleurontwikkeling precies worden uitgevoerd met de juiste kleurgrondstoffen. Kleurtaal is gestandaardiseerd en genormeerd geworden!

Natuurlijk komt er bij een goede kleuranalyse nog wel meer bij kijken, want welke geometrie heb je nodig, welke delta’s accepteert de klant of kun je überhaupt produceren, welke lampen zijn nodig, hoe interpreteer je kleurverschillen, wat doe je met de L*a*b* versus visuele kleurbeoordeling?
En ja, bij een precieze kleurontwikkeling zul je echt moeten kijken naar de kleureigenschappen van elk pigment/kleurstof die je wilt of moet gebruiken, wat de invloed is van kleur op materiaaleigenschappen en hoe het zit met de duurzaamheid en REACH van de kleurgrondstoffen?
En als laatste, maar zeker niet de minst belangrijke, hoe produceer je Herhaalbaar en Reproduceerbaar gekleurde kunststoffen, welk kwaliteitssysteem gebruik je in je bedrijf, heb je gekwalificeerde vakmensen aan het werk, hoe ga je om met klantspecificaties of klachten?

Maar de basis is en blijft dat de definitie van de taal gestandaardiseerd is, zodat twee kleurspecialisten gelijkwaardig kunnen communiceren over kleur.
En het mooie is: kleurcommunicatie kun je leren!

Disclaimer: de Engelse blog verschilt van de Nederlandse blog, omdat de voorbeelden typisch Nederlands zijn.