Meer dan op het eerste gezicht!

We weten niet anders: Husqvarna en Stihl huismerk applicaties zijn (grotendeels) oranje, Bosch powertools zijn groen voor consumenten en blauw voor professionals, hoog voltage applicaties kunnen RAL2003 oranje zijn (!), connectoren van Phoenix Contact zijn vaak groen (en allerlei andere Kleurtjes) en de meeste elektrische zekeringen zijn RAL7035 lichtgrijs.

Het lijkt vaak zo eenvoudig om deze Kleuren te maken in een variëteit aan materialen, zoals verf, lakken en kunststoffen.
In de wereld van kunststoffen zijn er veel specialisten die zich bezighouden met producteigenschappen en procesinstellingen. En terecht, want materialen moeten onder meer stabiel of sterk of vlamdovend zijn. Processen moeten (kosten) efficiënt, veilig, herhaalbaar en reproduceerbaar zijn met zo’n min mogelijk gebruik van grondstoffen, water en energie.

Waar een gemiddelde kunststof-productiebedrijf minstens 4 Product- en Procestechnologen zijn, is er vaak maar 1 Kleurspecialist. Aan de ene kant is dat logisch, want Kleur is het verzamelwoord die toepasbaar is op alle soorten kunststoffen in de ontwikkeling en productie, maar aan de andere kant zegt dit ook wel iets over het belang dat er aan gegeven wordt.  

In mijn ervaring schuift de Kleurspecialist maar zelden aan bij de diversiteit aan product- en procesbesprekingen, designers denken pas aan het eind na over welke Kleur de applicatie moet hebben, R&D programma’s gaan meestal alleen over nieuwe producten of het optimaliseren van bestaande productieprocessen en Kleur wordt hierbij als iets vanzelfsprekends beschouwd: als de rest goed is, zal Kleur het ook wel zijn (en indien niet, moet de Kleurspecialist dat maar oplossen).
En pas sinds ik als weColLaborate ben begonnen word ik uitgenodigd door bedrijven, vaak de nieuwkomers, maar ook ervaren bedrijven, op het gebied van Kleur, om de Kleurcompetentie en Kleurprocessen te helpen verbeteren.

Mijn lijfspreuk is dat Kleur een geïntegreerd onderdeel is van R&D en Productie …en dat betekent m.i. dat je minstens 2 Kleurspecialisten nodig bent!

Want het is meer dan wat het op het eerste gezicht lijkt, ga maar na waar Kleur een rol speelt:
Welke kunststof? … De reactiviteit van polymeer of overige grondstoffen met de pigmenten en Kleurstoffen vereist kennis van de (technologische) chemie en processen.
Welke Kleur moet het zijn, lichtgrijs of hoog-chromatisch rood? …De thermische of oxidatieve stabiliteit van Engineering Plastics, in relatie tot materiaaleigenschappen, wordt standaard onderzocht in allerlei programma’s, maar zelden in combinatie met de meest visuele materiaaleigenschap, Kleur, en de selectie van relevante pigmenten en Kleurstoffen.
Hoe gaat de kunststof geproduceerd worden, hoe gaat het gespuitgiet of 3D geprint worden? …Er zijn allerlei onderzoeken naar glasbundelverdeling en treksterkte of Charpy, temperatuur en invloed op viscositeit, schroefgeometrie en homogeniteit, temperatuur en cyclustijd versus kristalliniteit en vloeigedrag, maar zelden wordt hierin de variatie van Anorganische/Organische Pigmenten en Kleurstoffen meegenomen. Het is dat bijvoorbeeld nigrosine een enorme invloed op de kristallisatie (en dus ook cyclustijd) heeft en dat UL zelfs een “all-color” listing eist, anders zou Kleur als parameter hier ook verdwijnen. Kleur is het totaal van alle mogelijke variaties in grondstoffen en processen, dus heb je dan de Specialisten in huis om dit effectief en juist te interpreteren?
En, niet onbelangrijk, welke specificaties worden er gevraagd door klanten? …In mijn ervaring is het belang van Kleurspecificaties bij klanten erg hoog, de overige eigenschappen zijn daar juist bijna een vanzelfsprekendheid dat je eraan voldoet (daar wordt het materiaal op uitgekozen), maar wordt er door Sales en Marketing een technische inhoudelijke discussie gevoerd met de klant over Kleurspecificaties? Of het gevraagde bijvoorbeeld relevant en/of haalbaar is?

De eigenschap Kleur en, onder andere, de L*a*b* Kleurparameters omvatten ordening, standaardisatie (CIE en ISO), wetenschappelijke en wiskundige modellen – Voor de selectie van de pigmenten en Kleurstoffen is kennis en kunde van de chemie essentieel om voor elk materiaal een stabiele (thermisch/oxidatief, UV/Licht) receptuur te ontwikkelen – Bij de compounding van Engineering Plastics is Kleur een parameter die niet alleen iets zegt over de kwaliteit van de Kleurmiddelen en receptuur, maar ook over het productieproces zelf.
Kortom: of het nou om analytische en organische chemie gaat of over (product/proces-) technologie, bij de ontwikkeling en productie, van welk materiaal dan ook, is Kleur een niet te onderschatten eigenschap.

Kleur lijkt zo vaak (nog) een noodzakelijk kwaad in plaats van een eigenschap waarop je werkelijk kan laten zien wat je technologisch waard bent. Er zijn natuurlijk uitzonderingen zoals Polycarbonaat, waar Kleur hoog op de agenda staat, en het gaat de laatste jaren ietsje beter voor de andere Engineering Plastics materialen, onder andere gedreven door de “new mobility” hoog-chromatische Kleuren zoals RAL2003, maar het mag allemaal nog wat meer geïntegreerd en serieus genomen worden.

We moeten af van die “spuitjeslucht” die er historisch over Kleur van Engineering Plastics hangt en Kleur als (chemisch) technologie gaan beschouwen. En dat vereist Specialisten met kennis en ervaring, gedegen opgeleide Coloristen en Laboranten voor de uitvoering en analyse en Kleur als volwaardige eigenschap in het Kwaliteits- en Managementsysteem.